Xuất hiện khá thường xuyên trên các bản tin thời sự, các bài tập về nhà của con em học sinh, sinh viên,.. cũng như trên báo cáo của các chính trị gia tại các diễn đàn, trực tiếp trên sóng truyền hình,… Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được tường tận chân mây gốc rễ cụm từ GDP này cũng như ý nghĩa sâu xa của nó. Chính vì thế, với chủ đề chuyên mục kinh tế giải đáp, chúng ta sẽ mổ xẻ ý nghĩa và cách tính chỉ số GDP, hoàn tất giải ngố cho các bạn về: “GDP là gì ? qua bài viết ngày hôm nay.
GDP là gì ? Cách tính GDP ?
Định nghĩa GDP là gì ? Vì sao lại có cụm từ GDP ?
Là một thuật ngữ được sử dụng chuyên sâu riêng biệt dành cho ngành kinh tế. GDP là cụm từ viết tắt bằng Tiếng Anh “Gross Domestic Product”, hiểu nôm na chính là tổng sản phẩm quốc nội ( tổng hàng hóa nội địa).
Tuy nhiên, không giống hoàn toàn với ý nghĩa được dịch sát theo từ tiếng Anh sẵn có, GDP được sử dụng như một hệ số đại diện cho tổng giá trị thị trường của tất cả các sản phẩm, dịch vụ, thành phẩm,… của tất cả đơn vị góp mặt trong nền kinh tế quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể.
Tỉ số GDP được tính trên một bộ phận bản đồ vào năm 2014
Ngoài ra, GDP còn được sử dụng như một thuật ngữ tính toán chỉ tiêu thống kê kết quả sản xuất kinh doanh bình quân trên đầu người của một đất trên một năm. Từ đó xuất hiện thêm một cụm từ được gọi là “GDP bình quân đầu người” – doanh số thu nhập bình quân đầu người tại Việt Nam trong một khoảng thời gian cụ thể. ( GDP per capita).
Tính giá trị GDP như thế nào thì đúng ?
GDP hàng năm chính là chỉ số đại diện nhằm đánh giá mức độ tăng trưởng kinh tế của đất nước. Đây cũng chính là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, rất mực quan trọng và cần được tính toán cẩn thận. Vậy, bạn có thắc mắc chỉ số GDP được tính như thế nào không ?
Cách tính GDP chi tiết :
GDP được sử dụng cho nhiều đối tượng như sản xuất, tính bình quân thu nhập, sử dụng sau cùng,.. Chính vì thế để tính GDP, chúng ta cần xác định đối tượng cần tính trước, sau đó phân loại và lựa chọn phương pháp tính toán hiệu quả nhất để đưa ra kết quả phù hợp và chính xác.
Có rất nhiều phương pháp tính GDP
Phương pháp tính GDP áp dụng trong sản xuất
Được sử dụng như một cụm từ đại diện cho tổng sản phẩm quốc nội tổng tất cả gia tăng của nền kinh tế một nước trong một khoảng thời gian nhất định.
GDP= Giá trị tăng thêm + Thuế nhập khẩu
Trong đó, giá trị tăng thêm được tính trên thu nhập của người sản xuất, tiền bảo hiểm, tiền công, thuế sản xuất và khấu hao tài sản cố định,….
Phương pháp tính GDP áp dụng cho sử dụng cuối cùng
Cũng giống như tên, GDP này được tính dựa trên góc độ sử dụng ( chi tiêu), được xét trực tiếp trên một cá thể hộ gia đình. GDP này bao gồm tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình, chính phủ, tích lũy tài sản và chênh lệch xuất – nhập khẩu trong một đất nước.
Công thức tính GDP như sau: GDP= C + I + G + NX
Trong đó, lần lượt các ký hiệu có ý nghĩa như sau:
C: là tổng giá trị tiêu dùng cho sản phẩm và dịch vụ của các hộ gia đình trong quốc gia được tính GDP.
I: là tổng giá trị tiêu dùng cho sản phẩm và dịch vụ của các nhà đầu tư
G: là tổng giá trị tiêu dùng cho sản phẩm và dịch vụ của chính phủ
NX: là xuất khẩu ròng ( cũng chính là khoản được tính bằng giá trị xuất khẩu trừ đi giá trị nhập khẩu), thể hiện sự chênh lệch giữa xuất và nhập khẩu trong quốc gia được tính GDP.
Phương pháp tính GDP dựa trên thu nhập của mỗi cá thể trong nước
Đây có lẽ là GDP mà mỗi người chúng ta thường xuyên gặp phải cũng như nghe được từ sách báo, tivi, đài phát thanh,.. .về GDP bình quân đầu người. Vậy đâu là phương pháp tính GDP thu nhập ?
Xét về góc độ thu nhập, GDP này bao gồm thu nhập của người lao động, thuế sản xuất, khấu hao tài sản cố định dùng cho sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ tính GDP của quốc gia đó. Từ đó, chúng ta có công thức như sau:
GDP= W + R+ I+Pr+Ti+De
Trong đó, các chữ cái viết tắt lần lượt là:
W: Là tiền lương của người lao động
R: Là tiền đóng thuế sản xuất, thuế lao động của người lao động
I: Là tiền lãi suất thu được từ việc kinh doanh
Pr: Là lợi nhuận thu được từ kinh doanh
Ti: Là các khoản thuế dịch vụ, hàng hóa bán trên thị trường và khoản trợ cấp của chính phủ cho từng sản phẩm thuế gián.
De: Là khấu hao tài sản cố định dùng dể sản xuất.
GDP có thực là đại diện cho nền kinh tế của một quốc gia ?
Ý nghĩa to lớn của chỉ số GDP với một quốc gia
Có thể bạn chưa biết, nhưng chỉ số GDP là thước đo đại diện cho tốc độ tăng trưởng kinh tế của một đất nước. Bằng sự đánh giá khách quan nhất dựa trên những con số thực tiễn, GDP thể hiện sự biến động của sản phẩm, dịch vụ trong nước qua những cột mốc thời gian nhất định.
Thước đo GDP có thực chính xác như những gì chúng ta tưởng ?
Bên cạnh đó, việc GDP giảm sẽ có tác động xấu đến nền kinh tế đang hiện hữu của quốc gia đó, những hệ quả như suy thoái dân sinh, lạm phát kinh tế, nạn thất nghiệp trên diện rộng và giá trị của đồng tiền tại quốc gia ấy trên thế giới sẽ bị giảm thiểu nghiêm trọng… Từ đó, tác động xấu sẽ trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp lớn, nhỏ, vừa,.. gây nguy cơ đến cho đời sống của người dân tại quốc gia ấy.
Mặt khác, khi nhắc đến GDP bình quân đầu người, chúng ta có thể đánh giá được chất lượng sống của những người dân ở các quốc gia qua mỗi chỉ số GDP đại diện, từ đó biết được mức thu nhập tương đối của những người ở những quốc gia ấy. Thật thú vị có đúng không nào?
GDP cũng có những điểm hạn chế trong công thức tính toán
Những “điểm mù” trong công tính tính chỉ số GDP
Bởi vì GDP chỉ được tính dựa trên những dữ liệu thống kê trước đó, chính vì thế GDP không thể đưa ra các khoản dự tính được về giá trị của các hoạt động kinh tế phi chính thức như buôn bán gánh hàng rong, việc làm không được đăng ký kinh doanh, không có hồ sơ lao động, thị trường chợ đen hay các công việc tình nguyện, thiếu công bằng khi để sót các khoản kinh doanh, sản xuất hộ gia đình.
Ngoài ra, GDP cũng không tính đến lợi nhuận kiếm được của quốc gia đó từ các công ty nước ngoài hoặc gửi lại cho các nhà đầu tư nước ngoài. Chính vì thế, sản lượng kinh tế thực tế của một quốc gia có thể bị vượt quá mức tính được theo công thức tính GDP truyền thống.
Chỉ số GDP dựa trên top quốc gia năm 2017
Chưa kể đến, trên phương diện phương pháp sử dụng cuối cùng, GDP chỉ tính được sản xuất hàng hóa cuối cùng so với vốn đầu tư mới mà trực tiếp không can thiệp vào các hoạt động giữa hai doanh nghiệp thông qua các hoạt động chi tiêu, giao dịch trung gian khác ngoài hàng hóa,…
Sự tăng trưởng của GDP cũng chính vì như thế mà không thể đo lường chính xác sự phát triển của một quốc gia như lời đồn, cũng không thể đại diện cho sức khỏe hay đời sống công dân của quốc gia đó.
Thực trạng phát triển tổng thể của một quốc gia luôn quan trọng hơn sản lượng vật chất đạt được, chính vì lẽ đó, sẽ có một ngày chỉ số GDP này sẽ được thay đổi thì sao?
GDP và những câu chuyện chưa đến hồi kết
GDP Việt Nam hiện nay nằm ở mức nào ? Lời cuối cho bài viết giải đáp “GDP là gì?”
Theo các số liệu thống kê, GDP Việt Nam được tính tới thời điểm 2018 đã đạt mức kỷ lục, ước tính đạt 7.08% so với năm 2017 ( 223.9 tỷ USD ). Đây có lẽ cũng là mức GDP cao nhất kể từ khi bắt đầu mùa dịch Covid-19.
Cũng là GDP, nhưng bình quân đầu người đã tăng lên 3000USD/năm, là một con số trung bình với lực lượng lao động trẻ. Song nếu so với thế giới, con số bình quân đầu người này vẫn còn chênh lệch tận 8000USD/năm. Cho thấy giá trị đồng tiền của chúng ta vẫn còn thua kém rất nhiều các quốc gia lân cận.
Chắc hẳn qua bài viết này, các bạn đã hiểu hơn về chỉ số GDP cũng như phương pháp tính GDP của các nhà làm kinh tế. Hy vọng chuyên đề giải đáp thắc mắc kinh tế: “GDP là gì?” có thể giúp ích được hơn cho công việc cũng như thỏa mãn sự tò mò, học hỏi của các bạn đọc giả. Nếu còn có thắc mắc gì về chủ đề trên, hãy để lại bình luận và chúng ta sẽ cùng giải đáp vào các chuyên đề kỳ sau, cùng với chủ đề về GDP nhé.
